Inleiding
Inleiding op de beschrijving van de geschiedenis van Akoon en Nusalaut
Hier laten we het verleden van Akoon zien, dat sterk is verbonden met de geschiedenis van het eiland Nusalaut.
Nusalaut vormt samen met Haruku en Saparua de Lease-eilanden.
De naam "Lease" komt van “Uliassers”, de naam van een van de drie stammen uit Ceram. De "Uliassers" kwamen vanuit Seram naar de eilanden Saparua, Haruku en Nusalaut.
De Lease-eilanden waren (en zijn) sterk verbonden met Ambon, eeuwenlang centrum van de Nederlandse koloniale overheersing in de tijd van de VOC met hun lucratieve specerijenhandel, die helaas ook met veel oorlogen en geweld gepaard ging.
We vertellen hier de geschiedenis van Akoon op twee manieren:
1. Via de aloude ontstaanslegendes van Akoon en Nusalaut, volgens de mondelinge overlevering
2. Via de historische tijdlijn van de geschiedschrijving over de Molukken
We proberen daarbij verbanden te leggen tussen deze legendes en de tijdperken waarin deze legendes vermoedelijk zijn ontstaan, om zo een zo waarheidsgetrouw beeld te krijgen van de geschiedenis.
De onstaanslegendes als bron
Het is lastig om de ware geschiedenis van Akoon, zoals die zich door de eeuwen heen heeft afgespeeld, te achterhalen en deze hier opnieuw te vertellen. Dat komt omdat er vóór de 17e eeuw heel weinig werd opgeschreven.
De schriftelijke bronnen die er zijn, vertellen ook niet altijd iets dat specifiek slaat op Akoon of Nusalaut maar bijvoorbeeld iets over de hele eilandengroep waar Nusalaut deel van uitmaakte, de Lease. De Lease bestonden uit Saparua (vroeger Honimoa), Haruku (vroeger Oma) en Nusalaut.
De geschiedenis werd vooral bewaard en via de zogenaamde “orale traditie”, dat wil zeggen dat via het vertellen van verhalen en het zingen van liederen, de geschiedenis mondeling werd doorverteld en doorgegeven aan de volgende generaties.
Zo is dat eeuwenlang gegaan. Pas vele eeuwen later werden gebeurtenissen opgeschreven in boeken of geschriften.
De oudste liederen werden ook niet in het Ambonse Maleis gezongen, maar in de oorspronkelijke landstaal, de Bahasa Tanah.
Voorbeelden van twee bijzondere vertelvormen naast het verhaal zijn:
1. De Pantun, een vijfregelige poëzievorm.
2. De Kapata, een lied dat handelt over een belangrijke historische gebeurtenis.
De Kapata zijn het oudst, ze zijn in het Hoamoal’s, een van de twee taalstammen in de Molukken.
Deze taalstam, met haar vele dialecten, komt van West-Seram (vroeger Hoamoal)
We hebben voor deze webpagina, dankbaar gebruik gemaakt van de kapata die zijn beschreven in het boekje “Akoon Asalku”, geproduceerd door een werkgroep bestaande uit leden van PAT, waarin dit allemaal duidelijk is beschreven.
Het boekje “Akoon Asalku”, is helaas uitverkocht, maar via deze website wordt de inhoud weer volledig toegankelijk gemaakt.
De teksten uit dat boekje zijn licht bewerkt en aangevuld met informatie uit andere bronnen zoals:
- G.E.Rumpius, De Abonse eilanden onder de VOC,1678, Facsimile-uitgave LSEM Utrecht, C. van Fraassen en H.Straver, 2002, ISBN: 9076729298
- A.R.Wallace, The Malay Archipelago, 1896, Londen vertaling Ruud Rook, Amstel Uitgeverij, Het Maleise eilandenrijk,1996, ISBN:9789046701973 NUR 949
- Nusalaut 1981, J.Tomasoa, L.Soumete, T.Mailoa en L.Berhitu, N.Muda di Belanda. Druk: Elvas, Amsterdam
Via deze aanpak proberen we hier een zo waarheidsgetrouw mogelijk beeld te schetsen van de geschiedenis van Akoon en haar bewoners door de eeuwen heen.
De tijdlijn als presentatievorm
Om de geschiedenis van Akoon te presenteren hebben we gekozen voor een historische tijdlijn met 8 tijdvakken.
Per tijdvak hebben we de daarbij passende legendes ingedeeld. Daarnaast hebben we naar bronnen van geschiedschrijving gezocht die iets belangrijks uit een tijdvak vertellen en daarover hebben we een artikel geschreven.
In de tabel hieronder zijn deze artikelen en legendes aan te klikken, zodat je snel kunt vinden wat je zoekt.
Dan kun je denken aan onderwerpen als:
- de oorspronkelijke bewoners
- de komst van vreemde overheersers
- de rol van Islam en Christendom,
- de rol van de VOC
- de opstand tegen de koloniale overheersing
Niet voor elk tijdvak hebben we eigengemaakte artikelen gevonden die iets vertellen over dat tijdperk.
Dat komt omdat er in die periodes bij ons niets bekend is dat specifiek is voor Akoon of Nusalaut.
Daarom verwijzen we voor die tijdvakken naar de uitstekende geschiedeniswebsite, gemaakt is door de L.S.E.M.,
met de naam www.venstersmoluksegeschiedenis.nl.
Die website begint in 1450 en kent 6 tijdvakken.
met de naam www.venstersmoluksegeschiedenis.nl.
Die website begint in 1450 en kent 6 tijdvakken.
Ook op de volgende websites is veel interessants te vinden:
Kijk per tijdvak wat er gebeurde.